TY - JOUR ID - 696691 TI - گوناگونی معنایی واژة «سخن» در شاهنامة فردوسی و تطبیق آن با متون فارسی میانة زردشتی JO - پژوهشنامه فرهنگ و زبان‌های باستان JA - ACLR LA - fa SN - 2716-9901 AU - اخوان اقدم, ندا AD - دانشیار پژوهشکدة هنر. فرهنگستان هنر. تهران. ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 2 IS - 2 SP - 273 EP - 292 KW - سخن KW - فردوسی KW - شاهنامة فردوسی KW - متون پهلوی KW - معناشناسی DO - 10.22034/aclr.2022.696691 N2 - شاهنامة فردوسی یکی از مهم‌ترین و ماندگارترین آثار حماسی ایران و جهان است و این ارزش و اعتبار آن تنها نتیجة آرایش صحنه‌ها و ارائة تصویر مناسب با موضوع و صور حسی خیال نیست، بلکه گزینش کلمات و ترکیبات به کار رفته در جملات در ماندگاری این اثر به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی جهان نقش به‌سزایی بازی کرده است. از اینرو طرح این پرسش که اساساً «سخن» و کلام در دیدگاه او چه جایگاه و معنایی داشته بی‌سبب نیست. این جستار در نظر دارد تا معنای واژة «سخن» را در شاهنامة فردوسی مورد بررسی قرار دهد. به نظر می‌رسد که فردوسی در معناهای مختلفی از واژة «سخن» استفاده کرده است و این خود نشان از اهمیت و جایگاه کلام و «سخن» نزد فردوسی دارد. اما این پرسش مطرح است که آیا برخی از این معناها با مفاهیم همین واژه در متون پهلوی مطابقت دارند یا خیر. به همین منظور علاوه بر بررسی معنای «سخن» در شاهنامه به بررسی معناهای در نظر گرفته شده برای این واژه در متون فارسی میانة زردشتی نیز پرداخته خواهد شد. از سوی دیگر به سبب اهمیتی که کلام و «سخن» در اندیشة فردوسی دارد ردپای این اهمیت در اندیشة ایران باستان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این مقاله برای رسیدن به اهداف خود از روش توصیفی و تحلیل تطبیقی بهره خواهد برد و تلاش دارد تا با رویکرد معنی‌شناسی، معناهای گوناگونی را که برای واژة «سخن» در شاهنامه و متون پهلوی در نظر گرفته شده است مورد بررسی قرار دهد. UR - https://www.aclr.ir/article_696691.html L1 - https://www.aclr.ir/article_696691_d777590fcd8dc5697ac34b3b41aaa60f.pdf ER -