%0 Journal Article %T دگرگونی‌های واجی خوشه‌های همخوانی آغازی در زبان فارسی از دورة باستان تا نو %J پژوهشنامه فرهنگ و زبان‌های باستان %I مؤسسه پژوهشی فرهنگ و زبان‌های باستانی یادگار باستان %Z 2716-9901 %A خرازیان, حامد %A گشتاسب, فرزانه %A مدرسی, یحیی %D 2022 %\ 08/23/2022 %V 2 %N 2 %P 293-322 %! دگرگونی‌های واجی خوشه‌های همخوانی آغازی در زبان فارسی از دورة باستان تا نو %K خوشة همخوانی %K خوشة همخوانی آغازی %K درج واکه %K حذف همخوان %K حذف خوشه %K تحول خوشه %R 10.22034/aclr.2022.701114 %X چکیده هدف این پژوهش بررسی دگرگونی‌های واجی خوشه‌های همخوانی آغازی در روند تحول صورت‌های بازسازی‌شدة ایرانی باستان، و در مواردی صورت‌های فارسی باستان یا اوستایی، است. در این پژوهش دگرگونی‌های واجی منجر به تعدیل این خوشه‌ها در روند اشتقاقِ 398 مشتق فارسی نو که صورت باستانیِ آن‌ها واجد خوشة همخوانی آغازی است، در دو بخش خوشه‌های دوهمخوانی و خوشه‌های سه‌همخوانی، بررسی شده است. مهم‌ترین نتایج پژوهش بدین شرحند: الف. تقسیم‌بندی دقیق دگرگونی‌های واجی با بذل توجه به دگرگونی‌های صوتی همخوان‌ها و ارائة فهرستی از 6 دستة اصلی دگرگونی‌های واجی خوشه‌های دوهمخوانی (با 15 تنوع) و 3 دستة اصلی دگرگونی‌های واجی خوشه‌های سه‌همخوانی (با 6 تنوع)؛ ب. در 35 خوشة دوهمخوانی آغازی، فعال‌ترین دگرگونی‌های واجی به‌ترتیب درج واکة میان‌هشت، حذف همخوان دوم و تحول همخوان اول، و حذف همخوان اول بوده‌اند. ج. در 4 خوشة سه‌همخوانی آغازی، فعال‌ترین دگرگونی‌های واجی به‌ترتیب حذف همخوان اول و سوم، و حذف همخوان اول و درج واکة میان‌هشت بوده‌اند. %U https://www.aclr.ir/article_701114_4af1904aca2f7e27d55d24f99cde075c.pdf