%0 Journal Article %T کاوشی در یزدان‌شناختِ گات‌های زرتشت %J پژوهشنامه فرهنگ و زبان‌های باستان %I مؤسسه پژوهشی فرهنگ و زبان‌های باستانی یادگار باستان %Z 2716-9901 %A ریاضی هروی, شیدا %A صفایی مقدم, مسعود %A پاک‌سرشت, محمد جعفر %A جلیلیان, شهرام %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 1 %N 1 %P 215-236 %! کاوشی در یزدان‌شناختِ گات‌های زرتشت %K یزدان­شناخت %K دو بُن­گرایی %K یگانه­باوری %K گات­ها %R %X دو بُن­گرایی یا دوگانه­باوری، اعتقاد به وجود دو مبدأ خیر و شر در نظام هستی، از باورهای قدیم آریاییان به­شمار می­آید. درگات­ها یا سرودهای زرتشت که کُهن‌ترین بخش اوستا است، دوبُن­گرایی به صورت تقابل دو روانِ همزاد جلوه‌گر گشته است­؛ سپندمینو یا روان مقدس در برابر انگر‌ه­مینو یا روان پلید قرار می‌گیرد. چگونگی آفرینش این دو روانِ همزاد به عنوان مبانی یزدان‌شناسی در دینِ زرتشت و حدِ مسئولیت اهورامزدا در ایجاد این دو روحِ مقدس و پلید از جمله مسائلی است که همواره محل اختلاف صاحب­نظران بوده است؛ ­چنان­که برخی به دو بُنی بودن کیش زرتشت باور دارند و برخی دیگر آن را کیشی یگانه‌‌باور می­دانند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تأمل در اندیشه­ها و دلایل صاحب­نظران مختلف در مورد چگونگی ایجاد روان پلید، یگانگی یا عدم یگانگی اهورامزدا و روحِ مقدس و نیز تضاد و ستیز این دو روان می­پردازد. اگرچه زرتشت، اهورامزدا را به عنوان خدای برتر که یگانه منشأ آفرینش است معرفی می­کند، اما از اندیشة دوگانه­باوری آریاییان چندان فاصله نمی‌گیرد و این دوباوری را در نظام اخلاقی نوین خود به­کار می­گیرد؛ آن­چنان که در بُعد نظری دینی یگانه­باور است و تنها در عمل که اساس آن انتخاب میان نیک و بد است به دوگانگی گرایش دارد. %U https://www.aclr.ir/article_249234_339792189ffe6805740b6adf27ec2746.pdf